Қазақстан
–еспубликасы Ѕ≥л≥м және ғылым министрл≥г≥н≥ң Ѕүйрығымен
бек≥т≥лд≥ 17 тамыз 2000 ж. є827
Қазақстан
–еспуликасы Ѕ≥л≥м және ғылым минист≥рл≥г≥ б≥л≥м беру ұйымдары
к≥тапханаларының қорынан басылымдар мен материалдарды† шығарып тастау туралы
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
††††††††††††††††††††††††††††††††† Әд≥стемел≥к
құрал
††††††††††††††††††††††††††††††††† 1.∆алпы ереже
†1. ќсы әд≥стемел≥к
құрал мемлекетт≥к б≥л≥м беру ұйымдары к≥тапханаларының қорына
баспа туындылары мен басқа материалдарды шығарып тастаудың
жалпы қағидалары мен тәрт≥б≥н белг≥лейд≥.
†2.
≥тапхана қорының нег≥з≥не ғылыми, мәдени-тарихи, өнд≥р≥ст≥к,
ақпарат және көркемд≥к жағынан құнды
басылымдар енг≥з≥лу≥ ти≥с.
††††
≥тапхана қорын жүйел≥ түрде зерттеу, әр алуан
себептер бойынша шығарып тастауға жататын басылымдар мен
материалдарды уақтылы анықтап оларды есептен шығарып отыру қор
құрамын жақсартуға жәрдемдес≥п, мемлекетт≥к б≥л≥м
беру ұйымдарының барлық к≥тапханалары үш≥н м≥ндетт≥
болып табылды.
†3.
Ѕасылмдар мен материалдар к≥тапхана қорынан мына себептер бойынша шығарылады:
мазмұны жағынан еск≥рген, көнел≥г≥, басы артық даналығы
(дублетт≥к), профильд≥ емес, оқырмандар қайтармаған, белг≥с≥з
себептермен жоғалған, стихи¤лық апат салдарынан жоғалған
және т.б.
†4. өруЦтыңдау
құжаттары мына себептермен есептен шығарылады.
1) фотосурет бейнес≥н≥ң сапасыздығы;
2) мөлтек пленканың ақаулығы
(жиырылуы және т.б);
3) механикалық бүл≥нулер (үз≥лу≥,
сынуы және т.б).
†
†5.
ћемлекетт≥к б≥л≥м беру ұйымдары к≥тапханаларының басшылары
к≥тапхана қорынан көрсет≥лген себептер бойынша басылымдар мен
материалдарды дұрыс және уақтылы шығарып отыру үш≥н
дербес жауап беред≥.
6. ≥тапхана қорынан басылымдар мен басқа
материалдарды шығаруды жерг≥л≥кт≥ б≥л≥м орындары бақылап отырады.
2. ≥тапхана қорынан шығару үш≥н басылымдар мен
материалдарды анықтау мен ≥р≥ктеу тәрт≥б≥
†
†7. ≥тапхана
қорынан шығару үш≥н басылымдар мен материалдарды анықтап,
≥р≥ктеу жұмыс жоспарында көзделед≥ және жыл сайын к≥тапхана қорының
бүк≥л бөл≥мдер≥ бойынша жүрг≥з≥лед≥.
†8. ћазмұны
жағынан еск≥рген деп, б≥л≥мн≥ң барлық салалары бойынша
басылым т≥л≥не қарамастан, ғылыми, мәдени-тарихи, танымдық
және өнд≥р≥ст≥к құндылығын жоғалтып, күндел≥кт≥
қолдануға жарамайтын басылымдар мен материалдар саналады.
††††† ћазмұны
жағынан еск≥рген рет≥нде өлкетану басылымдары мен классиклық
көркем әдебиет туындылары шығаруға жатпайды.
††††† —ирек
кездесет≥н к≥таптар мен қолжазбалар бөл≥м≥ мен депозитарий
к≥тапхана қорының мазмұны жағынан† еск≥рген басылымдары мен материалдары есептен
шығаруға жатпайды. ƒепозитарий-к≥тапханалар еск≥рген және аз қолданылатын
басылымдарды 1-2 данадан сақтауға м≥ндетт≥.
9. Ѕаслымдар мен материалдардың басы артық
даналығына к≥тапханада бар б≥р атаудың аса көп дублетт≥г≥
жатады.
10. јз қолданатын әдебиетке, әдетте
15-20 жыл бұрын басылып,††† 4-5 жыл
бойына сұрсаныстар түспеген баспа туындылары жатады.† ††††††Ѕұл
қағида сол к≥тапхананың профил≥ бойынша нег≥зг≥, аса құнды
әдебиет басты ≥ргел≥ жұмыстар мен анықтамалар басылымдарға,
аса ғылыми, мәдени және тарихи маңызды материалдарға
қатысты емес.
11. ѕрофильд≥ емес деп к≥тапхана қорын жинақтау
мен сақтау профил≥не қандай да б≥р себептер (тақырыбы, тип≥
мен түр≥, т≥л≥, басылған жылы және т.т) бойынша сәйкес
келмейт≥н басылымдар саналады.
††††† ≈скерту: Ѕасы артық және
профилд≥ емес әдебиет басқа к≥тапханаларға бер≥лу≥ мүмк≥н.
Өтк≥зу кез≥нде 3 данадан тұратын акт≥ мен 2 даналы
т≥з≥м әз≥рленед≥. јкт≥н≥ң† б≥р≥нш≥
данасына өтк≥зуш≥ мен қабылдап алушы қол қойып,
б≥л≥м беру ұйымының басшысы бек≥тед≥ және к≥тап т≥з≥м≥н≥ң
т≥ркемес≥мен к≥тапханада қалдырады. ≤р≥ктелген басылымдар акт≥н≥ң ек≥нш≥
данасымен және† т≥з≥ммен қабылдап
алушы к≥тапхана өк≥л≥не табысталады. јкт≥н≥ң үш≥нш≥
данасы қор иес≥-к≥тапхана бухгалтери¤сына өтк≥з≥лед≥. јйырбас қорынан
әдебиетт≥ шығарып тастау айырбас қорының т≥з≥м≥нде
немесе оның жиынтық есеб≥н≥ң к≥табында белг≥ленед≥.
12. өнерген және ақаулы (бүл≥нген)
деп пайдалануға жарамайтын күйге ұшыраған және қайта
қалпына келт≥руге келмейт≥н немесе оларды қайта қалпына
келт≥ру экономикалық жағынан жүйес≥з болған басылымдар
мен материалдар аталады.
13 ∆оғалған деп қолданғандар
(заңды ұйымдар мен жеке адамдар) жоғалтқан және қайтармаған,
поштамен ж≥бергенде, оқырмандардың қорды ерк≥н пайдалану жағдайында.стихи¤лық
апат нәтижес≥нде жоғалған, сондай-ақ белг≥с≥з себептер
юойынша қорда жоқ (кем) басылымдар мен материалдар саналады.
14. ћерз≥мд≥ басылымдар к≥тапхана құзырында
тұрған орта кәс≥пт≥к б≥л≥м беру ұйымы басшысы бек≥ткен
сақтау мерз≥м≥ б≥ткен соң шығарылады. ∆оғары кәс≥пт≥к
б≥л≥м беру ұйымдарының к≥тапханаларына мерз≥мд≥ басылымдарды сақтау
мерз≥м≥н дербес белг≥лейд≥.
15. Ѕастауыш және орта кәс≥пт≥к б≥л≥м
беру ұйымдарына арналған оқулықтар мен оқу құралдары
қордан қорландыру цикл≥не сәйкес шығарылады.
16. ∆оғарғы және орта кәс≥пт≥к
б≥л≥м беру ұйымдарына арналған сұранымға ие емес оқулықтар
мен оқу құралдарының еск≥ басылымдары қордан толықтырылған
және өңделген басылымдар жарық көрген соң
шығарылады.
17. Әдебиеттер мен басқа материалдарды
анықтау мен ≥р≥ктеуд≥† к≥тапхана бөл≥мдер≥н
тұтас шолу жолымен б≥л≥мн≥ң әр алуан салаларының
мамандарын қатыстыра отырып к≥тапхана қызметкерлер≥ жүрг≥зед≥.
≤р≥ктеу барысында мыналар айқындалады: әрб≥р басылымның жайЦкүй≥
(көнел≥г≥, ақауларының бар-жоғы); оның нег≥зг≥
сипаттамасы (тақырыбы, мазмұн, басылған жылы, өлкетану
материалының барЦжоғы, полиграфи¤лық орындалу ерекшел≥ктер≥ және
т.т) оқырмандардың оны қолдану жи≥л≥г≥ мен ұзақтығы,
к≥тапханада сол басылымның басқа даналары мен қайта басылуының
бар-жоғы; ти≥ст≥ тақырыптың аса жаңа жари¤лымдарымен қамтамасыз
ет≥лет≥нд≥г≥ және т.т.
ћемлекетт≥к б≥л≥м беру ұйымдары
к≥тапханаларының қорынан шығарылатын басылымдар мен
материалдарды есептен шығару тәрт≥б≥.
†1. ≈септен шығару үш≥н ≥р≥ктелген
басылымдар мен материалдарды құрамына енг≥з≥лген арнаулы құрылған
комисси¤ қарастырады.
†а) жоғары† және орта кәс≥пт≥к б≥л≥м беру ұйымдарында
к≥тапхана қызметкерлер≥мен б≥рге б≥л≥м беру ұйымы әк≥мш≥л≥г≥н≥ң,
бухгалтери¤сының, ти≥ст≥ кафедраларының немесе пән
комисси¤сының өк≥лдер≥.
б) бастауыш және орта кәс≥пт≥к б≥л≥м
беру ұйымдары к≥тапханаларында†
директоры немесе оның орынбасары, бухгалтери¤ қызметкерлер≥,
мұғал≥мдер, к≥тапхана қызметкер≥, ата-аналар комитет≥н≥ң
өк≥лдер≥. омисси¤ құрамын к≥тпхана иел≥г≥нде тұрған
б≥л≥м беру ұйымының басшысы бек≥тед≥.
†2. омисси¤
мүшелер≥ сол немесе басқа басылымдар мен материалдардың† белг≥ленген себептерге сәйкес есептен
шығаруға ≥р≥ктеуд≥ң нег≥зд≥л≥г≥н айқындап, сондайЦақ
оқу және ғылыми жұмыс үш≥н қажетт≥
факт≥л≥к, тарихи, өлкетану басқа да мәл≥меттер қамтитын
еск≥рген басылымның б≥р немесе б≥рнеше данасын к≥тапхана қорында қалдыру
туралы шеш≥м қабылдайды.
3. ≥тапхана қорынан басылымдар мен материалдарды
шығару акт≥мен рес≥мделед≥. Әрб≥р жеке акт≥ге б≥р ғана себеп
бойынша есептен шығарылатын†
басылымдар мен материалдар енг≥з≥лед≥. ≈септен шығару акт≥с≥н≥ң
нөмер≥ қордың жиынтық есеп к≥табының ≤≤-ш≥ бөл≥м≥ндег≥
си¤қты жылдан жылға† жалғаса
беред≥.
†††††† ≈скерту: ∆оғалған
басылымдар мен материалдарды және олардың орнына қабылдаған
әдебиеттерд≥ б≥р акт≥мен рәс≥мдеуге болады.
†4. өруЦтыңдау құжаттардың,
электронды басылымдар мен микроформаларды есептен шығару себептер≥ мен
оларды қор есеб≥нен шығару нег≥здер≥† көрсет≥лген акт≥мен рес≥мделед≥.
††††† јкт≥ге
б≥р себеп бойынша есептен шығарылатын†
әр түрл≥ көру- тыңдау құжаттары
енг≥з≥лу≥ мүмк≥н.
5. Қорды шолу кез≥нде анықталған
көнерген басылымдар мен материалдарды к≥тапхана теңд≥г≥нен (баланс)
қолданып жүрген нұсқауына сәйкес оқу орнының
бухгалтери¤сы шығарады.
††††
≈скерту: ≥тапхана қорының көнел≥г≥ жағынан көркем
әдебиет шығармаларын, өнер туралы к≥таптарды, сондай-ақ
аса құнды басқа да салалық әдебиетт≥† есептен шығару,сондай-ақ нақты
к≥нәл≥ адамдар анықталмаса, Қазақстан –еспубликасындағы
бухгалтерл≥к есеп пен есепт≥л≥к жөн≥ндег≥ ережеге сәйкес жүрг≥з≥лед≥.
6. ќқырмандар жоғалтқан немесе бүлд≥рген
басылымдар мен материалдарды есептен шығару оқырман формул¤рларындағы
жазба, сондай-ақ Ђ∆оғалған орнына қабылданған
к≥таптардың есеп к≥табыныңї деректер≥н≥ң, егер құны
теңдес басылыммен алмастыру мүмк≥н болмаған жағдайда оқырмандар
басылымның нарықтық бағасын өтейд≥.
††††† ∆оғалған
немесе бүл≥нген басылымдар мен материалдардың құны өтк≥з≥лген
баға немесе нарық бағасы (к≥тапхана қызметкерлер≥н≥ң
ерк≥мен)бойынша белг≥ленед≥. ≈септен шығару акт≥мен б≥р мезг≥лде
рес≥мделед≥. Ѕелг≥ленген құн алынған басылымдар мен
материалдарды есептен шығару жеке акт≥мен рес≥мделед≥.
7. ќқырмандардың зи¤нды өтеус≥з қайтармаған
басылымдары мен материалдарын есептен шығару (оқырманның өлу≥
немесе белг≥с≥з бағытқа кет≥п қалуы жағдайында) қарызды
өтеуд≥ң мүмк≥н емест≥г≥н айғақтайтын құжаттар
(јзаматтық хал акт≥лер жазу (ј’ј∆) бюросынан, төлқұжат үстел≥нен,
оқу немесе жұмыс орнынан бер≥лген анықтама) нег≥з≥ндег≥ акт≥
бойынша жүрг≥з≥лед≥.
8. Ѕасылымдар мен материалдардың профильд≥
емес және артық (дублетт≥) даналары к≥тапхана қорынан шығарылады
да басқа к≥тапханаларға ұсынылады. Ѕасқа к≥тапханалар сұрамаған
басылымдар белг≥ленген тәрт≥ппен халыққа өтк≥з≥лед≥(сатылады).
9. “еңд≥кте (баланста ) тұрмаған
басылымдар мен материалдарды қордан шығару кез≥нде акт≥ мен т≥з≥м
б≥р данадан әз≥рлен≥п, т≥з≥мге олардың бағасы көрсет≥лмейд≥;
акт≥ге к≥тап формул¤рының карточканың т≥ркемес≥ рет≥нде қолданғанда
бағасы сызылып тасталады. ≈септен шығарылған басылымдар мен
материалдардың жалпы құны есептелмейд≥ және акт≥ге көрсет≥лмейд≥.
јкт≥ бухгалтериаға өтк≥з≥лмейд≥.
10. “еңд≥кте (баланста) тұрған
басылымдар мен материалдарды қордан шығару кез≥нде акт ек≥ данадан әз≥рленед≥:
оның б≥р≥не есептен шығарылатын басылымдар мен материалдардың
т≥з≥м≥ т≥ркелед≥. Ѕек≥т≥лген акт≥н≥ң алғашқы данасы т≥з≥ммен
б≥рге к≥тапхананың ≥с қағаздарында сақталады, ек≥нш≥
данасы (т≥з≥мс≥з) бухгалтери¤ға өтк≥з≥лед≥.
11. өп даналы әдебиетт≥ есептен шығару
кез≥нде т≥з≥мн≥ң орнына т≥ркеу номерлер≥н≥ң т≥збес≥, есептен шығарылатын
басылымдар түр≥, олардың саны бер≥лед≥.
12. Ѕ≥л≥м беру ұйымы к≥тапханаларының қорынан
басымдар мен материалдарды есептен шығару акт≥н оқу орнының басшысы
бек≥тед≥. јкт≥ оған комисси¤ның барлық мүшелер≥н≥ң
қолы қойылған соң ғана бек≥т≥лед≥. јк≥т≥н≥ бек≥ту
жөн≥ндег≥ жазба мен б≥л≥м беру ұйымының мөр≥ акт≥н≥ң
әрб≥р данасына қойылуы ти≥с.
13. јкт≥ бек≥т≥лген соң есептен шығарылған
басылымдар мен материалдар есептен† шығару
күн≥ мен акт номер≥н көрсете отырып, мүл≥к к≥табынан сызылып
тасталады, теңд≥кте (баланста) тұрған басылымдар† мен материалдардың есептен шығарылғаны† жөн≥ндег≥ мәл≥мет қордың
жиынтық есеп к≥табының ≤≤-ш≥ бөл≥г≥не жазылады, жыл ≥ш≥нде есептен
шығарылған† басылымдар қорытындысы
сол к≥таптың ≤≤≤-ш≥ бөл≥г≥нде шығарылады, есептен шығарылған
басылымдар карточкасы каталогтар мен картотекалардан алынып, егер баылымның
барлық даналары есептен шығарылмаса оның мүл≥к номер≥
сызылып тасталады.
14. ≥тапхана қорынан басылымдар мен
материалдарды шығарып тастау жөн≥ндег≥ акт≥ мен оған
т≥ркелген т≥з≥мдер қорды кезект≥ жоспарлы тексеруге дей≥н сақталады.
15. ∆ақсы жай-күйдег≥ есептен шығарылған
оқулықтар оқушыларға таратылып бер≥лед≥. өп
балалы және аз қамтамасыз ет≥лген отбасының балаларына құрмет
көрсет≥лед≥.
16. Өтк≥з≥лмеген (сатылмаған)
басылымдар мен материалдар қайталама шик≥заттың† ұйымдарына өтк≥з≥лед≥. ќларды өтк≥зу
туралы түб≥ртек қағаз акт≥ге т≥ркел≥п, бухгалтери¤ға
табысталады.
17. —атылған басылымдар материалдардың
макулатуралық ақшасы ти≥ст≥ бюджетт≥ң к≥р≥с≥не тапсырылады.
18. ≈септен шығарылған көру-тыңдау
құжаттары магнитс≥зденд≥руге жатады. ∆азбаларды магнитс≥зденд≥ру
процес≥н бақылау үш≥н акт рес≥мделед≥ немесе ти≥ст≥ журналда жазба
жасалады.
†
iтапхана қорынанан
ұзақ сақталатын
құжаттарды
есептен шығару туралы актiнiң нысаны
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
††††††††††††††††††††††††† ††
†
є________ј “
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††† У___
У†† ____________ 200†††† ___ж
†††††††† †††††††††††________________________†† себептi сомасы† _________ тенге
††††††††††††††††††† (есептен шығару себебi көрсетiлсiн)
___________________________† дана
_____________________________
†††††††††††††††††††††††††††††††††† (құжат түрi
көрсетiлсiн)
††††† ††††††††††††††††††††††_____________________________________________________________________________________________________
†(кiтапхана құрылымдық
бөлiмшесiнiң атауы)††
қорынан шығару туралы осы
актiнi_______________________________†
___________________________________________________________________†††††††††††††††††††††† (актiнi жасауға қатысушылардың
аты Цжөнi)
______________________________________________жасады.
≈септен шығарылған
_______________________________________________тiзiмi
(құжат түрi
көрсетiлсiн)
______________________парақпен тiркелiп
отыр.
є________актi бойынша
тiзiмi
|
є |
ћүлiк †номерi |
јвтор мен атауы басылған жылы |
Ѕөлiм |
†††† бағасы |
Қайта бағалау коэфицентi |
данасы |
құны |
|
данасы |
құны |
|
|
тг |
тн |
||||||||||
|
1 |
† 2 |
†††††††††† 3 |
†4 |
††††††† 5 |
†††††††††† 6 |
|
|
|
††††† 7 |
††† 8 |
|
††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
омисси¤ мүшелерi________________
††††††††††††††††††††††††† †††††††††††††††††††††††_______________________
††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
_______________________
†††††††††††††
††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
ќқырмандар жоғалтқан
құжаттарды қордан шығару
туралы және құны
б≥рдей танылған құжаттарды
қорға қабылдау
туралы акт≥н≥ң нысаны
††††††††††††
Қордың сақталуы
жөн≥ндег≥†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
†††††††††
† комисси¤да қаралды
є_______ хаттама
Ђ___ї_____________200
ж
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
є________ј “
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††† У___ У††††† ____________ 200†††† ___ж
ќқырмандар жоғалтқан себептi сомасы† _____тенге саны___________
дана кiтапты (басқа† құжаттарды)__________________________________
††
_________________________________________________________________
(кiтапхана құрылымдық
бөлiмшесiнiң атауы)
қорынан шығару және олардыың
орнына сомасы____________теңге
_______кiтаптарды (басқа құжаттарды)
қабылдау туралы осы актiн≥
________________________________________________________________
(актiнi жасауға қатысушылардың
аты Цжөнi)
___________________________________________________
жасады
†††††††††† †††††††††††††††††††††††††††††
iтаптар (басқа құжаттар) тiзiмi
тiркелiп отыр.
††††††††††††††††††††††††††††††††††† омисси¤ мүшелерi_______________________
††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
_______________________
†††††††††††††††††††††††††††††††††††† †______________________
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††
_______________________
†
є________актiге
басылымдар мен
басқа құжаттар† тiзiмi
|
††††††††††††† ќқырман жоғалтқан |
††††††††††††††††††† јлмастырылған |
ќқырман текесiмi |
||||||||
|
є |
ћүлiк номерi |
јвтор† мен атауы басылған жылы |
бағасы |
ћүлiк номерi |
јвтор мен атауы †басылған †басылған жылы |
Ѕағасы |
|
|||
|
тн |
тн |
тн |
тн |
|||||||
|
† 1 |
†††††† 2 |
††††††† 3 |
†† 4 |
††††††† 5 |
††††††††††† 6 |
7 |
8 |
††††††††††† 9 |
||
елiп түскен
парти¤дан құжаттардың
жетiспейтiндiгi туралы актiнiң нысаны
Қордың сақталуы
жөн≥ндег≥†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††
† комисси¤да қаралды
є_______ хаттама
†††††††††
Ђ___ї_____________200 ж
†††††††††
є________ј “
У___ У††††† ____________ 200†††† ___ж
______††† ______†††† _________________ бойынша_________________________________
________________________________________________________________________
(кiтаптар немесе басқа
құжаттар алынған мекеме атауы)
________________________________
парти¤сын қабылдау кезiнде
______________________________________________________________
(актiнi жасауға қатысушылардың
аты Цжөнi,қызметi)
______________________________________________актiнi
жасады
ћына нәрсе анықталды______________________________________
____________________________________________________________
_________________________________________________________________
Қолдары:
_________________
††††††††††††††††† _________________
†††††††††††††††††††† _________________
