Қазақстан –еспубликасы

Ѕ≥л≥м және ғылым министрл≥г≥н≥ң

†††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††††† 2001 жылғы 3 ш≥лде

є 522 бұйрығымен бек≥т≥лд≥

ћ≈ “≈ѕ  ≤“јѕ’јЌј—џЌ ѕј…ƒјЋјЌ”ƒџҢ ҮЋ√≤ ҚјҒ»ƒјЋј–џ

1. ∆алпы ережелер

≤. ≥тапхананы пайдалану қағидалары - оқырманның к≥тапханамен арақатынасын реттейт≥н құжат және оқырмандарға қызмет көрсетуд≥ ұйымдастырудың, қорларды пайдаланудың жалпы тәрт≥б≥н к≥тапхана мен оқырмандардың құқықтары мен м≥ндеттер≥н белг≥лейд≥.

Қызмет көрсетуд≥н жеке тәрт≥б≥ мен технологи¤сын нақты жайларды ескере отырып әр к≥тапхана өздер≥ белг≥леп реттейд≥.

2. ≥тапхана оқырмандарға уақытша пайдалануға к≥таптар, к≥тапханада бар басқа да баспа шығармалары мен материалдар беруд≥ ұйымдастырады.

«. ≥тапхана мүмк≥нд≥ктер≥н ескере отырып оқушылар мен қызметкерлерд≥ң, сондай-ақ ата-аналар мен жақын мөлтекаудан түрғындарының да к≥тапхананы пайдалану құқығы бар.

4. ≥тапхананы пайдалану тег≥н.

5.Үйге әдебиет абонементте бер≥лед≥.  ≥тапхананың оқу залында пайдалануға арналған әдебиет үйге бер≥лмейд≥.  ≥тапханада жоқ ғылыми әдебиетке к≥тапхана оқырмандары (мұғал≥мдер) талабы бойынша к≥тапханааралық абонемент ( ј) арқылы тапсырыс беред≥.

б. ≥тапханада компьютер және басқа техникалық құрал-жабдықтар бар болған жағдайда, оқушылар мен мүғал≥мдерге дербес жұмыс жасауы үш≥н компьютерд≥ң бағдарламалық қоры, компакт-диск≥лер /—ƒ/, белг≥л≥ электрондық қор, бейнежазбалар, слайдтар, магнитофондық жазбалар, диафильмдер, кодопозитивтер бер≥лед≥.

7.Ўеж≥релер (энциклопеди¤), анықтамалықтар, ағымдағы мерз≥мд≥ баспасөз басылымдары,  ј арқылы алынған әдебиеттер және дәстүрден тыс электрондық ақпарат таратушы құжаттар тек оқу залында жұмыс ≥стеу үш≥н бер≥лед≥.

8. ≥тапхана қорында бар к≥тап, газет-журналдар, басқа да баспа шығармалары жөне слайдтар, бейнежазбалар, магнитофондық жазбалар, —ƒ, белг≥л≥ электрондық қорлардың оқырмандарға бер≥лу≥ есеб≥ ұйымдастырылады.

9. ≥тапханаға оқырмаңдар жазу тәрт≥б≥ былайша жүрг≥з≥лед≥: оқушылар - сынып т≥з≥м≥не сәйкес, қызметкерлер - толқұжат бойынша.

10. ≥тапханаға жазыларда оқырмандар к≥тапхананы пайдалану қағидаларымен танысуы ти≥с.

11.Әр оқырманға бес жыл бойы пайдалануға арналған оқырман формул¤ры, к≥тапханада компьютер бар болған жағдайда - электрондық оқырман формул¤ры толтырылады.

12.Ёлектрондық оқырман формул¤ры мен к≥тап формул¤ры оқырманға баспа туындыларының бер≥лген≥ мен оларды к≥тапхана қызметкер≥н≥ң қабылдаған факт≥с≥ мен күн≥н растайтын құжатгар болып табылады.

13.Ѕасылымдарды жоғалтқаны немесе байқаусызда бүлд≥рген≥ үш≥н жауапты оқырмандар оларды сондай немесе к≥тапхана құны мен мазмұны б≥рдей деп таныған басылымдармен алмастыруға, ал алмастыру мүмк≥н болмаған жағдайда - олардың шынайы нарықтық құнын өтеуге м≥ндетт≥.  әмелетке толмаған оқырмандардың қордан баспа туындыларын жоғалтқаны немесе оған орны толмас зи¤н келт≥рген≥ үш≥н олардың ата-аналары, олардың орнындағы адамдар жауап беред≥.

14.∆ыл сайын оқу жылының басында (қыркүйекте) к≥тапхана өз оқырмандарының атына жазылған әдебиеттерд≥ң барлығын м≥ндетт≥ түрде көрсет≥п, оларды қайта т≥ркейд≥.

15.ќқырмандар (бастауыш сыныптар оқушыларынан басқасы) абонементте алған басылымдардың әрб≥р данасы үш≥н оқырмандар немесе к≥тап формул¤рына қол қо¤ды.

16.ќқушылар Қазақстан –еспубликасы Үк≥мет≥н≥ң 2000 жылғы 3 ақпанындағы є157 қаулысымен бек≥т≥лген Ѕ≥л≥м ұйымдарының б≥л≥м алушылары мен тәрбиеленуш≥лер≥н оқулықтарымен қамтамасыз етуд≥ң тәрт≥б≥ туралы ережес≥не сәйкес оқулықтармен қамтамасыз ет≥лед≥.

17.Үйге бер≥лген әдебиеттерд≥ пайдалану мерз≥м≥ мен абонементтен бер≥лген басылымдар саны шектел≥п, сапалы түрде белг≥ленед≥:

мүғал≥мдер үш≥н:

оқу әдебиет≥ - ти≥ст≥ пәнд≥ оқыту мерз≥м≥не (оқу жылының басында м≥ндетт≥ түрде қайта т≥ркеле отырып) бер≥лед≥;

әд≥стеме әдебиет≥ - 1 ай мерз≥мге, даналар саны жетк≥л≥кт≥ жағдайда ти≥ст≥ пәнд≥ оқыту мерз≥м≥не (м≥ндетт≥ түрде қайта т≥ркеле отырып) бер≥лед≥;

оқушылар үш≥н:

бағдарламалық әдебиет - оқушыларды оқытудың барлық кезең≥не бер≥лед≥;

бағдарлама бойынша сабақтарда оқылатын шығармалар оқыту бағдарламасына сәйкес мерз≥мге бер≥лед≥;

сыныптан тыс оқу үш≥н - 15 күнге бер≥лед≥;

мерз≥мд≥ басылымдар 2 атау санымен 15 күнге бер≥лед≥.

Ѕ≥р мезг≥лде бер≥лген даналар саны (оқулықтарды санамағанда) 8 данадан аспауы ти≥с.

18.ѕайдалану мерз≥м≥ материалға басқа оқырмандар тарапынан сұраныс жоқ болса ұзартылуы немесе материал б≥р данада немесе көп сұралатын болса қысқартылуы мүмк≥н.

19. ≥таптарды қайтарған кезде к≥тап формул¤рындағы оқырмандар қолы к≥тапханашының қолымен өш≥р≥лед≥.

20.Ѕаспа туындыларын пайдалану мерз≥м≥ б≥ткес≥н 15 күннен кей≥н к≥тапханашы оны онкүнд≥к мерз≥м ≥ш≥нде қайтаруы керект≥г≥ туралы ескерту жасайды. ≈гер баспа туындылары бұл мерз≥мде к≥тапханаға қайтарылмаса, к≥тапханашы окушының ата-анасына немесе ек≥ ай мерз≥мде мазмүұны мен құны б≥рдей басылыммен алмастыру туралы хат-талап ж≥беред≥. “алапта қайтарылмаған немесе ауыстыру мүмк≥н болмаған жағдайда оқырманнан бұл баспа туындыларының құны Қазақстан –еспубликасының заңнамасында белг≥ленген тәрт≥ппен өнд≥р≥л≥п алынатын туралы ескерт≥лед≥.

2. ќқырмандардың құқықтары мен м≥ндеттер≥

21. ћектеп к≥тапханасының оқырмандары (оқушылар, педагогтер, қызметкерлер) мынаған құқылы:

к≥тапхана көрсетет≥н к≥тапхана-ақпарат қызмет≥н тег≥н пайдалануға;

абонементтен к≥таптар мен басқа да ақпарат көздер≥н уақытша пайдалануға алуға;

к≥тапхана қорының құрамы туралы толық ақпарат алуға;

к≥таптар мен басқа да ақпарат көздер≥н ≥здеу мен таңдауда кеңесш≥л≥к қызмет алуға;

к≥тапхана қорында жоқ қажетт≥ ғылыми әдебиеттерд≥ к≥тапханааралық абонемент ( ј) арқылы алуға (тек оқушылар);

к≥тапханалық-библиографи¤лық, ақпараттық б≥л≥м алуға, ақпараттық дәстүрд≥ және электронды таратқыштарды игеру және пайдалана б≥луге;

к≥тапхана өтк≥зет≥н шараларға қатысуға;

к≥тапхана кеңес≥не сайлауға және сайлануға, к≥тапханаға нақты көмек көрсетуге;

қосымша ақылы қызметтерд≥ (қосымша қызметтер т≥збес≥ мен құнын әр к≥тапхана жеке белг≥лейд≥ және мектеп директоры бек≥тед≥) пайдалануға.

22.ќқырмандар мынаған м≥ндетт≥:

әр оқу жылының басында оқырмандар қайта т≥ркелуге;

к≥тапхананы пайдалану қағидаларын (мектеп к≥тапханасын пайдалану қағидаларының 3-22 тармақшасына сәйкес) сақтауға;

к≥тапханадан алған басылымдарын белг≥ленген мерз≥мде қайтаруға; к≥тапхана қорынан алынған баспа шығармаларына, ақпарат тарату құралдарына, техникалық құрал-жабдықтарға ұқыптылықпен қарауға;

к≥тапханада тыныштық пен тәрт≥п сақтауға, бөлмеге үлкен портфелдер мен сөмкелермен к≥рмеуге;

оқырман к≥тапхана қорынан дәстүрден тыс ақпарат тарату құжаттарын алғанда, қызметкерд≥ң қатысуымен тексеред≥, ақауы болған жағдайда, белг≥ соғу үш≥н к≥тапхана қызметкер≥не ескертед≥.

23 .ќқырмандарға:

к≥тапханадан өздер≥ қол қоймаған к≥таптарда алып шығуға;

к≥тапхана басылымдарын бүлд≥руге (оларға белг≥лер салу, сызу, парақтарын жырту, мұқабасын бүгу т.т.);

каталогтер мен картотекалардан кәрт≥шкелерд≥ шығарып алуға;

ашық к≥тап қорындағы әдебиеттерд≥ң орналасу тәрт≥б≥н бүзуға;

қызмет бөлмелер≥ мен к≥тап қоймасына рұқсатсыз к≥руге болмайды.

24. етет≥н оқушыларға жеке ≥с қағаздары к≥тапхана абонемент≥нен алған әдебиет≥н қайтарғаннан кей≥н ғана бер≥лед≥.  етет≥н мектеп қызметкер≥ к≥тапханада өз≥н≥ң кету парағына белг≥ қойдырады.

 

«. ≥тапхананыц құқықтары мен м≥ндеттер≥

25. ≥тапхананың жұмыс кестес≥н мектеп директоры бек≥тед≥.

26. ≥тапхана:

бер≥лген к≥таптардың, баспа туындылары мен басқа да материалдардың к≥тапханаға қайтарылуы үш≥н тұрақты бақылау жүрг≥зуге;

оқырманнан бұрын бер≥лген, пайдалану мерз≥м≥ өткен баспа туындыларын алғаннан кей≥н ғана кезект≥ беруд≥ жүрг≥зуге;

 ј қағидаларын бұзған абоненттерд≥ әр жағдайда бұзушылық дәрежес≥не қарай белг≥ленген мерз≥мге  ј пайдалану құқығынан айыруға құқылы.

27. ≥тапхана мынаған м≥ндетт≥:

оқырмандардың к≥тапхана қорларын тег≥н және ашық пайдалануы мен баспа өн≥мдер≥н уақытша пайдалануға тег≥н беруге;

оқырмандарға қызмет көрсетуд≥ң жоғары мәдениет≥н қамтамасыз етуге;

б≥л≥м беру ақпаратында оқырман талабын басшылыққа алуға;

ұсынба әңг≥мелер мен оқырмандардың пайдалануына каталогтер мен картотекаларды, ұсынба т≥з≥мдер мен басқа да анықтама-библиографи¤лық және ақпарат материалдарын беру жолымен оларға қажетт≥ баспа туындысын таңдауға, сондай-ақ тақырыптық к≥тап көрмелер≥н, жаңа әдебиеттер көрме-шолуын, јқпарат күндер≥н, әдеби кештер, мерекелер мен басқа да шараларды ұйымдастыруда көмек көрсетуге;

өз қорларын насихаттауға, оқырмандардың к≥тапқа деген қызығушылығын дамытуға және ынталандыруға;

компьютерленд≥ру мен озық технологи¤ларды енг≥зе отырып, оқырмандарға к≥тапхана және ақпарат қызмет≥н көрсетуд≥ жет≥лд≥руге;

қорда бар к≥таптарды, баспа туыңдылары мен басқа да материалдарды белг≥ленген тәрт≥пке сәйкес есепке алуды, сақтау мен пайдалануды жүзеге асыруға;

ұлттық мәдени мұраның б≥р бөл≥г≥ болып табылатын өз қорының сақталуы үш≥н жауап беруге;

к≥тапханада оқырмандардың жұмыс ≥стеу≥ үш≥н қажетт≥ жағдайлар жасау мен ұстауға;

оқырмандарды демалыс уақытына қажетт≥ әдебиетпен қамтамасыз етуге;

жұмысқа оқырмандарды қатыстыра отырып, баспа туындыларын шағын жөндеуд≥ (жыртылған және түс≥п қалған беттерд≥, түптемелерд≥, мұқабаларды жел≥мдеу және т.т.) тұрақты ұйымдастыруға;

оқу жылының басында оқырмандарды жыл сайынғы қайта т≥ркеуд≥ жүрг≥зуге;

мектеп к≥тапханасы туралы ≈режеге сәйкес өз қызмет≥ туралы есеп беруге.

 

4. ќқу залы бар к≥тапханалар үш≥н оқу залын пайдалану қағидалары

 

28,ќқу залында пайдалануға арналған әдебиет үйге бер≥лмейд≥.

29.ќқу залына сөмкемен, жеке және к≥тапхана к≥таптарымен, газет-журналдарымен, баспа туындыларының кес≥нд≥лер≥мен және басқа да баспа материалдарымен к≥руге рұқсат ет≥лмейд≥.

30.ќқу залында бер≥лет≥н к≥таптар, басқа баспа туындылары мен материалдар саны шектелмейд≥. Ѕ≥р мерз≥мдег≥ сұраныс көп болған жағдайда бер≥лет≥н даналар саны шектелу≥ мүмк≥н.

31. ј арқылы алынған к≥таптар тек оқу залында, ал ол жоқ болса -к≥тапхана бөлмес≥нде пайдалануға бер≥лед≥.  ј бойынша баспа туындылары мына мерз≥мге (қайта жөнелту уақытын санамағанда): к≥таптар - 30 күнге, мерз≥мд≥ басылымдар - 15 күнге, көш≥рмелер - 45 күнге бер≥лед≥.

 

 

 

††††††††††††††† 200 жыл _____________________________________айына†† арналған

††††††††††††††††††††††††††††† ∆ұмыс күн≥н≥ң саны________

I бөл≥м. ќқырман құрамының және олардың к≥тапханаға қатысуының есеб≥

 

јй күндер≥	Ѕарлығы	††††††††††††††††††††††††††††††††††††† ∆азылған оқырмандар														елу- ш≥лер саны
		—оның ≥ш≥нде оқушылар					∆асына† қарай						Ѕ≥л≥м≥не		Ұлтынаа қарай   Ѕасқал ары
		Ѕастауыш	ќрта буын	∆оғарғы	ћұғал≥ дер	Өзге мамандар							қарай		қарай
		1--4† сынып	5-9 сынып	10-11 сынып			6-9	10-14	15-16	17-21	22-29	30-63	∆оғары б≥л≥мд≥	ќрта арнаулы
1	2	3	4	5	6	7	† 8†††††††††††††††††††	9	10	11	12	13	14	15	16	17
јйдың басын да бары
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

 

 

 

2- бөл≥м. Ѕасылымдарды †беруд≥ң †есеб≥

 

үн≥ айы	Ѕер≥лд≥																					≈скерту
	Ѕарлығы	≥таптар ,Ѕрошюралар	√азеттер	∆урналдар	ћазмұнына қарай								Ѕарлығы қазақ т≥л≥нде	—оның ≥ш≥нде қазақ т≥л≥нде
					†Әлеуметт≥к† -са¤с膆††††††	∆аратылыс	“ехникалық	74.ѕедагогик	—порт, туризм	Өнер	“≥л б≥л≥м≥ ж/е әдебиет	өркем әдебиет		Әлеуметт≥к† са¤с膆††††††	∆аратылыс	“ехникалық	74.ѕедагогик	—порт, туризм	Өнер	“≥л б≥л≥м≥ ж/е әдебиет	өркем әдебиет
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23
јлдыңғы к≥тап бер≥л≥м саны
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

 

 

 

3 бөл≥м.  өпш≥л≥к жұмыстың есеб≥

†††† (дауыстап оқу, библиографи¤лық шолу, әдеби кештер, к≥тап көрмелер≥,

оқырмандар конференци¤лары)

■

 

үн≥ айы	Өтк≥з≥лген ≥с-шаралар тақырыбы	Қай жерде және† к≥мдермен өтк≥з≥лд≥	Қатысушылардың саны	≤—-шарада көрмеге қойылып көрсет≥лген басылымдар	Өтк≥з≥лген ≥с шараларға жауаптылар	≈скерту
1	2	3	4	5	6	7
.',■■"† -\††††† '"
						.,